Pełnomocnictwo medyczne – nowe rozwiązanie prawne od 2025 roku

Od 2025 roku wchodzi w życie przełomowe rozwiązanie w polskim systemie ochrony zdrowia – instytucja pełnomocnictwa medycznego. To odpowiedź na potrzeby starzejącego się społeczeństwa oraz wyzwania związane z podejmowaniem decyzji medycznych w przypadku niezdolności do wyrażenia zgody przez pacjenta.

Wprowadzenie instytucji pełnomocnictwa medycznego

Już za kilka miesięcy wejdzie w życie długo oczekiwana instytucja pełnomocnictwa medycznego. To odpowiedź na rosnące potrzeby starzejącego się społeczeństwa, szczególnie w kontekście pacjentów z demencją, chorobą Alzheimera czy innymi zaburzeniami psychicznymi, oraz liczne problemy prawne, z którymi borykają się rodziny i personel medyczny w sytuacjach, gdy pacjent traci zdolność do świadomego podejmowania decyzji.

Przyczyny zmian prawnych

Wprowadzenie tej instytucji wynika z kilku kluczowych przyczyn. Po pierwsze, obecny system ochrony zdrowia, opierający się głównie na zgodzie sądu opiekuńczego lub decyzjach rodziny, często prowadził do opóźnień w procesie leczenia i realizacji świadczeń zdrowotnych. Po drugie, wzrastająca liczba przypadków stanów terminalnych, wegetatywnych oraz nagłych przypadków medycznych wymaga uporządkowania kwestii decyzyjnych w procesie leczenia. Dodatkowo, dotychczasowe rozwiązania nie uwzględniały w wystarczającym stopniu preferencji pacjenta co do tego, kto powinien podejmować decyzje w jego imieniu.

Wymogi formalne wobec pełnomocnika

W zakresie wyboru pełnomocnika ustawodawca postawił jasne wymagania – musi to być osoba pełnoletnia, posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, niezwiązana zawodowo z placówkami medycznymi, w których leczy się mocodawca. Kluczowa jest pisemna zgoda na przyjęcie tej odpowiedzialnej roli oraz świadomość granic decyzyjności.

Sposoby ustanowienia pełnomocnictwa

Ustanowienie pełnomocnictwa będzie możliwe poprzez wypełnienie odpowiedniego formularza pełnomocnictwa w trzech formach: z podpisem notarialnie poświadczonym, poprzez oświadczenie woli złożone w obecności dwóch świadków lub bezpośrednio w placówce medycznej z adnotacją w dokumentacji medycznej. System zabezpieczeń przewiduje szczegółową weryfikację tożsamości oraz procedury weryfikacyjne.

Zakres uprawnień i obowiązków pełnomocnika

Obowiązki pełnomocnika obejmują koordynację opieki, komunikację z personelem medycznym oraz podejmowanie decyzji zgodnie ze standardami opieki. Pełnomocnik będzie miał dostęp do historii choroby i całej dokumentacji medycznej pacjenta, z uwzględnieniem zasad RODO w ochronie zdrowia.

System rejestracji i kontroli

Ministerstwo Zdrowia, we współpracy z NFZ i izbami lekarskimi, utworzy rejestr centralny pełnomocnictw, zintegrowany z systemem e-dokumentacji. Zapewni to bezpieczeństwo informacji i monitoring uprawnień. Rzecznik praw pacjenta oraz organizacje pacjentów będą sprawować nadzór nad prawidłowym funkcjonowaniem systemu i kontrolą nadużyć.

Modyfikacje i odwołanie pełnomocnictwa

Co istotne, mocodawca zachowuje pełną kontrolę nad pełnomocnictwem – może je modyfikować lub odwoływać, szczególnie w okresach, gdy jest w stanie samodzielnie podejmować decyzje. Warto rozważyć również wyznaczenie zastępczego pełnomocnika na wypadek niemożności pełnienia funkcji przez głównego pełnomocnika.

Porada prawna

Nasza kancelaria oferuje kompleksowe wsparcie w zakresie ustanawiania pełnomocnictw medycznych. Zachęcamy do wcześniejszego zaplanowania tej ważnej decyzji.

Zapraszamy do kontaktu w celu omówienia szczegółów i uzyskania profesjonalnego wsparcia prawnego w tym zakresie.